Điều cần phải biết đối với những người chơi âm thanh về nhạc Lossless

Nhạc lossless là tên gọi theo một quy trình nén dữ liệu dùng trong âm thanh kỹ thuật số hiện đại, Khi đó ta sẽ nên nhỏ dữ liệu của file nhạc mà vẫn dữ nguyên được chất lượng của file nhạc đó.

Những thiết bị nghe nhạc trực tuyến,hay những bản nhạc mp3 thông thường cũng được tải về máy điện thoại hoặc laptop cũng giải quyết được khá nhiều nhu cầu của người dùng.Tuy nhiên ở vai tròn những người chơi âm thanh chuyên nghiệp, thì với họ chất lượng âm thanh là một thứ gì đó vô cùng quan trọng và thường khó tính với các dòng nhạc trực tuyến được tải trên mạng thông thường.Âm nhạc Lossless chính là một thuật ngữ phổ biến được các audiophiles ca tụng rất nhiều khi nói tới chất lượng của nguồn nhạc.Vậy nhạc Lossless là gì? Một câu hỏi khá mới mẻ và sẽ được Audionews.vn giải đáp qua bài viết này.

NHẠC SỐ

Đầu tiên chúng ta cầm phải nắm rõ kiến những về dòng nhạc số hay còn gọi là Digitalsound.Âm thanh số được mô tả thông qua những song âm gần nhất từ những tín hiệu điện khi đó được mã hóa theo phương pháp PCM – pulse code modulation (Phương pháp điều chế xung). Từ những sóng âm với đồ thị hình Sin của tín hiệu analog, phương pháp PCM đã biến chúng thành những tín hiệu cao – thấp và mã hóa dưới dạng bit. Theo chuẩn PCM, công thức lấy mẫu là 44.100 lần trong một giây, và mỗi mẫu được mã hóa bằng 16bit dữ liệu, hay chúng ta còn gọi là 16bit/44.1kHz. Như vậy nếu tính theo công thức mã hóa âm thanh PCM thì chúng ta có dung lượng dữ liệu 1 phút là

44.100 x 16bit x 2 kênh x 60s = 84.672.000bit = 10.584.000bytes.

Như vậy mỗi phút nhạc cho ra dung lượng là 10mb,thường trung bình dung lượng của một bài nhạc là 30-50mb,thế nên để có một album nghe nhạc sẽ mất hàng tram mb. Như vậy với dung lượng như vậy thì một CD thông thường chỉ ghi được một album theo chuẩn 16bit/44.1kHz.

Ngoài ra với những người chơi âm thanh chuyên sâu yêu thích những dòng nhạc chất lượng nhưng không có điều kiện để mua CD gốc thì thứ họ hướng đến chính là giải pháp nhạc số hiện đại.Ngoài ra với file nhạc khi được nén dữ liệu người dùng còn thuận tiện cho việc chia sẻ bản nhạc của mạng internet một cách dễ dàng và không mất nhiều thời gian.

Khi đó có hai phương pháp nén đó là nén không bảo toàn dữ liệu (nén lược bỏ dữ liệu) và nén bảo toàn dữ liệu. Và nén bảo toàn dữ liệu – lossless compression là một giải pháp tối ưu cho trường hợp nói trên.

NÉN KHÔNG BẢO TOÀN DỮ LIỆU – LOSSY COMPRESSION

Được biết ngưỡng nghe của tai mỗi người trung bình là từ 20Hz – 20kHz.Hầu hết là những tần số âm thanh nếu như thấp hoặc cao hơn ngưỡng này thì tai của chúng ta không thể nghe được và tất nhiên khi đó tần số đó sẽ được giảm đi để giảm hiểu dụng lượng.Việc sử dụng phương pháp nén không bảo toàn dữ liệu –LOSSY COMPRESSION việc nén không bảo toàn dữ liệu thì chúng ta sẽ cắt bớt một phần tần số mục đích để cải thiện và hả thấp dụng lượng của file nhạc.Việc nén không bảo toàn dữ liệu này có thể giảm đến 10 lần dung lượng của một bản nhạc. Các định dạng lossy chúng ta thường gặp đó là MP3, WMA, OGG, ATRAC, MPC, v.v…

.Một ví dụ cho việc nén mất dữ liệu – lossy compression đó là định dạng MP3. Ở định dạng MP3 320kbps, dung lượng của một bài nhạc khoảng trên dưới 10MB. Nếu chúng được nén tiếp xuống chỉ còn 128kbps, dung lượng của chúng chỉ còn 3-4MB.

Hình ảnh phía trên là sound histogram của một file mp3 và một file gốc wav. So sánh biểu đồ của 2 file này, chúng ta có thể thấy phần âm cao của file mp3 bị cắt bỏ, đồng thời lượng thông tin trong file cũng bị lược bỏ đi rất nhiều, khiến histogram trở nên "thấp hơn" về cao độ, thưa hơn về mật độ.

Việc nén không bảo toàn dữ liệu giúp cho việc chia sẻ âm nhạc một cách dễ dàng hơn, nhanh chóng hơn và tiết kiệm được tài nguyên lưu trữ. Tuy nhiên điều này đã khiến những bản nhạc trở nên tồi tệ hơn bản gốc.

Những bản nén không bảo toàn dữ liệu chỉ giữ lại được những phần âm thanh chính còn các chi tiết nhỏ đã bị lược bỏ hoặc bù vào bằng các tín hiệu phục hồi nhưng gần như lại khiến bản nhạc càng trở nên tệ hơn. Với những người chơi âm thanh thì lossy là một thảm họa đối với các bản nhạc. Và giải pháp cho họ đó là những bản nén bảo toàn dữ liệu – lossless compression.

NÉN BẢO TOÀN DỮ LIỆU – LOSSLESS COMPRESSION

Nếu chúng ta muốn gửi nhiều file đến một người nào đó,thì chúng ta chỉ việc nến tập file đó lại dạng Rar hoặc Zip. Khi người nhận có được file nén kia, họ có thể giải nén và được được lại đủ các file nhỏ ở bên trong mà không làm mất đi dữ liệu nà của file nhạc cả. Đây được gọi là nén bảo toàn dữ liệu – lossless compression.

Trong âm thanh, việc nén bảo toàn dữ liệu có thể hiểu nôm na là việc dựa trên việc tìm ra những đoạn tín hiệu có điểm giống nhau và thu gọn chúng lại. Ví dụ aaaaa = a x 5. Việc tối ưu mã hóa giúp độ lớn dữ liệu được thu gọn mà dữ liệu không bị ảnh hưởng. Tuy nhiên nhược điểm của dạng nén lossless đó là tỷ lệ nén rất thấp, chỉ thu gọn được khoảng 30% kích thước dữ liệu mà thôi.

Một số định dạng lossless: FLAC, ALAC, APE, …

GIẢI MÃ ĐỊNH DẠNG LOSSLESS

Trên thị trường hiện này đã xuất hiện rất nhiều loại thiết bị nghe nhạc theo xu hướng có khả năng xử lý định dạng nhạc lossless.Từ mẫu mã vài triệu đồng tới vài chục triệu đồng đã có thể xử lý tốt các file nhạc này. Sandisk Sansa Clip tuy là một mẫu máy nghe nhạc rẻ tiền nhưng làm việc này rất tốt.

Chỉ với hơn 1 triệu đồng bạn đã có thể sở hữu một chiếc máy nghe nhạc nhỏ gọn và chơi được nhạc lossless. Ngoài ra ngày nay còn rất nhiều thiết bị cao cấp khác như loa Bluetooth không dây kết nối trực tiếp với thiết bị phát nhạc từ các thương hiệu Bose,Jamo,Q-acoustic có tích hợp tính năng nghe nhạc lossless theo chuẩn mực âm thanh hi-fi.

Nếu bạn chỉ nghe trên máy tính thì đã có khá nhiều ứng dụng tương thích với Windows hỗ trợ giải mã các định dạng này. Ứng dụng tiêu biểu đó là Foobar 2000. Đây là một ứng dụng có giao diện đơn giản, dễ sử dụng, dễ cài đặt và nhiều tùy biến đẹp.Đồng thời Foobar 2000 cũng hỗ trợ giải mã rất nhiều định dạng âm thanh, trong đó có các định dạng lossless.

Công nghệ nhạc số đã giúp âm nhạc tiếp cận với người nghe dễ dàng hơi và giảm thiểu chi phí thiết bị nghe đáng kể. Chỉ một chiếc máy nghe nhạc,smart phone nhỏ bé những cũng đủ giúp chúng ta đã có thể thưởng thức hàng ngàn bài hát mà không cần đến các dàn CD cồng kềnh nào cả.